Masz abonament? Te dane sprzedajesz za hot-doga

Czy wiesz, że operatorzy komórkowi wycenili szczegółowe informacje o Tobie i Twoim użytkowaniu telefonu na 5 złotych miesięcznie? To mniej-więcej tyle, ile kosztuje hot-dog na stacji benzynowej. “Rabat” za zgody marketingowe, który zawsze odejmowany jest od sugerowanej ceny abonamentu podczas prezentacji oferty, to skuteczny wabik na chcących płacić mniej.

Jest to jednocześnie jeden z bardziej perfidnych sposobów na wyciągnięcie informacji o Tobie. I to niekoniecznie tylko na czas trwania umowy.

Na jakaoferta.pl znajdziesz też rankingi ofert na abonament oraz na kartę. Sprawdź, jeśli rozglądasz się za czymś nowym!

Kosztowna zniżka na abonament

Jeśli jesteś czytelnikiem tego bloga to wiesz, że nie jestem zwolennikiem ofert abonamentowych, które podpisywane są na ustalony z góry okres czasu. Odrzucane reklamacje, brak możliwości rezygnacji z umowy bez płacenia kary, wysokie ceny za usługi, dodatkowe opłaty – to tylko niektóre z wad tego rozwiązania.

Jest jednak rzecz, która szczególnie mnie odrzuca, a są nią wspomniane zgody marketingowe (często też obejmujące zgody na profilowanie), sugerowane przy podpisywaniu umowy abonamentowej u wielu operatorów. Osoby niezorientowane, jaką sam kiedyś byłem, mogą nawet nie zwrócić uwagi na to, na co wyrażają zgodę przy podpisywaniu umowy. Ba, mam wrażenie, że wypadałoby być prawnikiem, żeby zrozumieć w pełni na co się godzimy.

Czy chciałbyś, by ktoś widział, jakie aplikacje instalujesz na smartfonie i kiedy z nich korzystasz? Albo miał wgląd do tego, ile wysyłasz SMSów, jak często dzwonisz i do kogo? Co byś powiedział na to, że informacje dotyczące odwiedzanych stron internetowych będą zapisywane na serwerach operatora, a w połączeniu z innymi informacjami o Tobie sprzedawane dalej?

Zobacz, czy na pewno wiesz, za jakie informacje o sobie dostajesz co miesiąc piątaka. Poniżej pokażę Ci, na co prawdopodobnie zgodziłeś się przy podpisywaniu umowy (każdy operator wyświetla te zgody przy składaniu zamówienia). Istotne informacje pogrubiłem.

Jakie dane zbiera Play i co z nimi robi?

Zgody marketingowe w Play

Zgadzam się na profilowanie (1), w szczególności w celach:
marketingowych
prowadzenia badań
oceny moich zainteresowań i preferencji zakupowych
wiarygodności płatniczej
oferowania usług o wartości dodanej
prezentowania reklam produktów i usług

w oparciu o określone preferencje.(2)

(1) Play w szczególności będzie wykorzystywał informacje o: usługach i sposobie korzystania z nich, płatnościach, adresach (w tym internetowych adresach elektronicznych, z którymi łączyło się urządzenie, z którego korzystam), rodzaju używanego urządzenia, rodzaju i wersji oprogramowania oraz informacje zawarte w plikach cookies. Profilowanie może wykorzystywać zautomatyzowane przetwarzanie danych i może skutkować zautomatyzowanym podejmowaniem decyzji w indywidualnych przypadkach.
(2) Moja zgoda jest ważna przez cały czas – również, gdy rozwiążę Umowę z Play. Wiem, że zawsze mogę ją wycofać. Jeśli wycofam zgodę, to moja dyspozycja nie działa wstecz i nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, które wcześniej odbyło się na podstawie wyrażonej zgody.

To, co najbardziej nie spodobało mi się w podejściu Play jest fakt, że operator będzie przetwarzał dane nawet wtedy, gdy umowa się skończy. Powiedzmy sobie szczerze – ile osób podczas wypowiadania umowy wprost wyrazi sprzeciw wobec dalszego zbierania informacji na ich temat?

Ilość szczegółów potrzebnych tej firmie też jest niemała. Zgodnie z prawem będzie wiedziała, z jakich usług korzystasz (nie sprecyzowano, o jaki typ usług chodzi, więc możesz użyć swojej wyobraźni i prawdopodobnie będziesz miał rację), co kupujesz i za ile, jakie strony internetowe odwiedzasz, jakiego telefonu używasz.

Profilowanie oznacza, że operator stworzy profil (awatar) twojej osoby i będzie go używał, by prowadzić działania marketingowe, badania, sprawdzać twoje zainteresowania i preferencje zakupowe (w tym to co kupujesz oraz jak za to płacisz) i tak dalej, i tak dalej…

Jak wyglądają zgody marketingowe w Orange?

Orange również profiluje i wykorzystuje Twoje dane.

Zgody marketingowe w Orange

Zgoda na wykorzystanie przez Orange Polska S.A. danych transmisyjnych, w tym profilowanie w oparciu o te dane, w celu marketingu bezpośredniego.

Zgoda pozwoli nam analizować Twoje dane transmisyjne, a także wykorzystywać je do stworzenia profilu określającego Twoje możliwości zakupowe, potencjalne potrzeby oraz przewidywania dotyczące zachowań jako naszego klienta. Dzięki temu będziemy mogli dobrać odpowiednią dla Ciebie ofertę.
Lista danych transmisyjnych, które będziemy wykorzystywać dostępna jest na www.orange.pl/mojedane i jest na bieżąco aktualizowana.

Zgoda na wykorzystanie przez Orange Polska S.A. danych osobowych w celu marketingu bezpośredniego obecnych i przyszłych Partnerów Orange.

Udzielona zgoda pozwoli nam przedstawiać Tobie ofertę sprzedaży towarów lub usług Partnerów Orange. Aby przedstawić oferty dostosowane do Twoich potrzeb będziemy korzystać również z informacji o Twoim profilu, stworzonym na nasze potrzeby, opierającym się na analizie danych pochodzących z naszych systemów. Twoje dane nie będą udostępniane Partnerom Orange.
Objaśnienie kim są Partnerzy Orange i ich lista dostępne są na www.orange.pl/mojedane Lista jest na bieżąco aktualizowana.
Lista kategorii danych przetwarzanych na podstawie tej zgody dostępna jest na www.orange.pl/mojedane i jest na bieżąco aktualizowana.

Na podanej stronie orange.pl/mojedane wyjaśniono, czym są dane transmisyjne używane przez firmę do profilowania swoich klientów:

Dane transmisyjne przetwarzane przez Orange

Danymi transmisyjnymi, które wykorzystujemy, są dane o sposobie korzystania z naszych usług telekomunikacyjnych i z naszej sieci, w szczególności o tym, kiedy, jak często i w jaki sposób korzystasz:

z połączeń głosowych i wiadomości tekstowych, w tym:
o liczbie połączeń i wiadomości wychodzących, przychodzących, o ich typie (np. krajowe, międzynarodowe, w roamingu),
o czasie trwania połączeń
o numerach, z którymi się komunikowaliście;
z dostępu do internetu, w tym:
o czasie trwania sesji internetowych i ilości transferowanych danych,
o adresach odwiedzanych stron internetowych i aktywnościach na tych stronach,
o rodzaju używanej technologii (np. 3G, 4G),
o typie dostępu (np. krajowe, w roamingu),
identyfikatory urządzenia końcowego, za pomocą którego łączysz się z naszą siecią przewodowo (np. dekodera) lub bezprzewodowo (np. gdy korzystasz z karty SIM lub przez Wi-Fi łączysz swoje urządzenia z naszym modemem), oraz o systemie operacyjnym na Twoim urządzeniu,
o udostępnianiu internetu za pomocą telefonu (tethering).

Jak widać Orange twierdzi, że używa tych informacji w nieco mniej rozbudowany sposób niż Play. Wygląda na to, że dane rzeczywiście używane są głównie do marketingu. Nie zmienia to jednak faktu, że zbierane są informacje dotyczące prywatnych zachowań w Internecie. Warto zauważyć, że operator dla przyspieszenia procesu sugeruje podczas zamawiania szybkie zaznaczenie wszystkich zgód.

Decyzja, by zaznaczyć wszystkie zgody nie jest rozsądną z punktu widzenia klienta. Okazuje się bowiem, że nie za wszystkie dostaniesz zniżkę. Poniżej opisuję równie nachalne i intruzywne zapisy, które umieszczono w sekcji “Pozostałe zgody marketingowe i obsługowe”. Sugerowałoby to, że nie są one zbyt ważne, jednak sami zobaczcie:

Zgoda na wykorzystanie przez Orange Polska S.A. danych o lokalizacji, w tym profilowanie w oparciu o te dane, w celu marketingu bezpośredniego.

Zgoda pozwoli nam informować Cię o ofertach dostępnych w miejscu, w którym się znajdujesz. Dane o lokalizacji Twoich urządzeń telekomunikacyjnych (takich jak telefon lub komputer) wykorzystamy również do tworzenia profilu określającego Twoje możliwości zakupowe, potencjalne potrzeby oraz przewidywania dotyczące zachowań jako naszego Klienta. Dzięki temu będziemy mogli dobrać odpowiednią dla Ciebie ofertę.

Orange chciałby dobrać mi odpowiednią ofertę obserwując, gdzie jestem. Jednak zaczynam wątpić, że będzie to oferta operatora – raczej reklama bazująca na mojej lokalizacji i wszystkich tych danych, które zebrali o mnie od czasu, kiedy na to pozwoliłem. Czy jeśli stoję obok Burger Kinga i system o tym wie, to zaoferuje mi zniżkę na abonament?

Zgoda na udostępnianie przez Orange Polska S.A. obecnym i przyszłym Partnerom Orange danych osobowych w celu marketingu bezpośredniego.

Udzielona zgoda pozwoli nam udostępniać Partnerom Orange Twoje imię i nazwisko oraz dane kontaktowe, tj. adres zamieszkania, numery telefonów, adresy e-mail jakie posiadamy, aby samodzielnie mogli przedstawiać swoje produkty i usługi.
Po udostępnieniu danych na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Partnerzy Orange staną się odrębnymi administratorami udostępnionych danych.
Partnerzy Orange to podmioty, które dziś lub w przyszłości:
– wchodzą w skład Grupy Kapitałowej Orange Polska lub
– współpracują bezpośredni lub pośrednio z Orange Polska S.A.

Tak jak firma wcześniej zarzekała się, że danych marketingowych nikomu nie przekaże, tak teraz w innym miejscu twierdzi jednak, że to zrobi. Może dla świętego spokoju przeklikałeś tę sekcję, a teraz zastanawiasz się, czemu ciągle dzwonią do Ciebie różne dziwne firmy? To teraz już znasz powód.

T-Mobile i zgody marketingowe

Niemiecki operator uderza z grubej rury – ledwie zmieściłem wszystkie wymagane zgody na ekranie komputera! To ciągle ten sam hot-dog, jednak tutaj trzeba oddać za niego nieco więcej.

Zgody marketingowe w T-Mobile

Zgadzam się na przetwarzanie przez T‑Mobile dotyczących mnie danych transmisyjnych, w tym danych lokalizacyjnych, informacji o wiadomościach SMS, MMS i połączeniach, czasie ich trwania, kosztach detalicznych i datach wykonania, informacji o odwiedzanych internetowych adresach elektronicznych oraz informacji o zainstalowanym na urządzeniu oprogramowaniu (w tym aplikacjach mobilnych i stronach mobilnych), w celu prezentowania mi adekwatnych reklam T‑Mobile. Polityka Prywatności


Zgadzam się na przetwarzanie przez T‑Mobile moich danych osobowych (wiek, płeć, adres, wartość faktur, łączne opłaty za usługi, używane usługi, danych transmisyjnych, w tym danych lokalizacyjnych, informacji o wiadomościach SMS, MMS i połączeniach, czasie ich trwania, kosztach detalicznych i datach wykonania, danych o odwiedzanych internetowych adresach elektronicznych oraz informacji o zainstalowanym na urządzeniu oprogramowaniu, w tym aplikacjach mobilnych i stronach mobilnych), w celu prezentowania mi adekwatnych reklam podmiotów współpracujących z T‑Mobile i zlecających dostarczanie reklam abonentom T‑Mobile. Polityka Prywatności


Zgadzam się na przetwarzanie przez T‑Mobile moich danych osobowych (np. wiek, płeć, dane lokalizacyjne, Identyfikatory reklamowe systemu Android i I-Phone, profilu) dostępnych w bazach partnerów, w tym ich łączenia z posiadanymi przez T‑Mobile danymi (historia odwiedzanych przeze mnie stron, wiek, płeć, adres podany na umowie, wartość usług, dane transmisyjne), w celu prezentowania mi adekwatnych reklam T‑Mobile Polska S.A. Oświadczenie obowiązuje w okresie obowiązywania umowy. Wiem, że mogę odwołać zgodę w każdym czasie. Polityka Prywatności


Zgadzam się na przetwarzanie przez T‑Mobile moich danych osobowych (np. wiek, płeć, dane lokalizacyjne, Identyfikatory reklamowe systemu Android i I-Phone, profilu) dostępnych w bazach partnerów w tym ich łączenia z posiadanymi przez T‑Mobile danymi (historia odwiedzanych przeze mnie stron, wiek, płeć, adres podany na umowie, wartość usług, dane transmisyjne), w celu prezentowania mi adekwatnych reklam podmiotów współpracujących z T‑Mobile i zlecających dostarczanie reklam abonentom T‑Mobile. Polityka Prywatności


Zgadzam się na przetwarzanie przez T‑Mobile moich danych osobowych (np. wiek, płeć, dane lokalizacyjne) oraz łączenia ich z informacjami o innych abonentach w celu tworzenia na ich podstawie ogólnych modeli statystycznych, które będą prezentowane zainteresowanym podmiotom trzecim. Polityka Prywatności

Szczerze mówiąc sam nie do końca wiedziałem co pogrubić tym tekście, żeby to właściwie “wybrzmiało”. Operator zbiera co się da, dodatkowo łączy to z danymi innych firm, które posiadają o Tobie informacje. Cel, jak zwykle, marketingowy.

Pozostaje liczyć, że może Plus jest nieco bardziej łaskawy i pozwoli zachować swoim abonentom trochę więcej życia prywatnego.

Zgody marketingowe w Plusie

Na początku zdziwiłem się, bo Plus oferuje jedynie zniżkę w kwocie 10 złotych za rezygnację z papierowych faktur. Nie ma na stronie operatora słowa o zniżce za zgody marketingowe. Nie chciałem jednak w to uwierzyć – nie ze mną te numery, Majewski!

Poszperałem trochę i znalazłem załącznik do umowy o świadczenie usług komunikacyjnych, a tam na stronie 4, w punkcie 4 i dalszych:

Dane osobowe są przetwarzane, w tym profilowane, w celu:

a) podjęcia działań przed zawarciem umowy i w celu jej wykonania –na podstawie art. 6 ust. 1 lit. b RODO,

b) wykonania obowiązków wynikających z przepisów prawa –na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO,

c) realizacji prawnie uzasadnionych interesów POLKOMTEL lub strony trzeciej, takich jak: marketing, windykacja, wykrywanie i eliminowanie nieprawidłowości w procesie zawierania i wykonywania umowy, cele wewnętrzne związane ze świadczeniem Usług oraz prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym cele dowodowe, analityczne i statystyczne obejmujące także tworzenie modeli statystycznych -na podstawie art. 6 ust.1 lit f RODO lub

d) przetwarzane na podstawie zgody, wyłącznie w celu wskazanym w treści udzielonej zgody -na podstawie art. 6
ust. 1 lit. a RODO

Komu dane osobowe będą przekazywane

5. Dane osobowe mogą być przekazywane następującym kategoriom odbiorców: podmiotom świadczącym administratorowi usługi niezbędne do realizacji wyżej wskazanych celów, w tym partnerom logistycznym, IT, podmiotom świadczącym usługi posprzedażne i serwisowe, podmiotom realizującym wsparcie techniczne, organizacyjne i doradcze, innym podwykonawcom w zakresie zawierania umów i obsługi klienta, naliczania opłat i obsługi płatności, marketingu, dochodzenia roszczeń,integratorom oraz podmiotom realizującym dodatkowe świadczenia w ramach usług o podwyższonej opłacie, podmiotom uprawionym na podstawie przepisów prawa, biurom informacji gospodarczej, instytucjom utworzonym na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 29.08.1997 Prawo bankowe, przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, podmiotom zajmującym się obrotem wierzytelnościami, spółkom z Grupy Cyfrowy Polsat, podmiotom świadczącym usługi realizowane przy pomocy Usług Polkomtel, innym podmiotom wskazanym w treści zgody.

7. Dane osobowe będą przetwarzane w trakcie obowiązywania umowy, a po jej zakończeniu lub w przypadku gdy nie doszło do jej zawarcia przez okres:

a) przewidziany dla realizacji obowiązków wynikających z przepisów prawa dotyczących obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także z przepisów podatkowych i rachunkowych,
b) przez okres przedawnienia roszczeń oraz do momentu zakończenia postępowań cywilnych, egzekucyjnych, administracyjnych i karnych wymagających przetwarzania danych, a w przypadku zgody do czasu realizacji celu zgody lub jej odwołania, w zależności od tego co nastąpi wcześnie

Jak widać Plus wydaje się być najmniej łasą na nasze dane firmą. Nie wygląda na to, by interesowało ich, jakie strony odwiedzasz ani co robisz na smartfonie. Niemniej jednak operator przetwarza dane osobowe nawet wtedy, gdy nie doszło do zawarcia umowy, co jest zapisem dość kontrowersyjnym.

Prawdą jest też, że wiele z tych sformułowań jest niejasne (szczególnie interesujący jest ten o przetwarzaniu danych po zakończeniu umowy w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwa :)), niemniej jednak czytało się to wszystko z mniejszym zażenowaniem.

Bardzo zainteresowało mnie słówko “lub” między trzecim a czwartym podpunktem, więc zacząłem szukać dalszych informacji. Przeszedłem przez proces zamówienia i okazało się, że mogę zrezygnować ze zgód marketingowych i nadal zachować zniżkę 10 złotych. Tego się zupełnie nie spodziewałem, więc… duży plus dla Plusa!

Co to wszystko dla Ciebie oznacza?

Jeśli masz umowę w Play, T-Mobile czy Orange i korzystasz ze zniżki na abonament, to wiesz już, że Twoje dane i to, co robisz na swoim smartfonie jest przetwarzane i analizowane. Oczywiście jest to głównie analiza zautomatyzowana, jednak musisz mieć świadomość, że taki proceder ma miejsce.

Wiem, że wiele osób powie, że przecież używamy smartfonów, które zbierają jeszcze więcej danych i oddajemy wszystkie dane o nas za darmo. Niektórzy powiedzą, że nie mają nic do ukrycia i w związku z tym nie ma się czym martwić. Jeszcze inni, że to nawet lepiej, bo dostają dobrze dopasowane reklamy, więc ta funkcja jest dla nich przydatna.

To pewien znak naszych czasów, że wolimy przymykać oko na pewne niepokojące rzeczy. Zgadzamy się na nie, bo nie chce nam się czytać umów, a jeśli już jakiś fragment przeczytamy to okazuje się, że indywidualnie nic nie możemy z tym zrobić. Ok, zniżki za marketing możemy sobie wyłączyć, ale przecież nikt nie zrezygnuje ze smartfona, prawda?

Okazuje się więc, że aby móc z niego w pełni korzystać, musimy do “centrali” (w tym wypadku Google lub Aple) wysyłać dane o tym, w jaki sposób z niego korzystamy. Zupełnie jak byśmy byli małymi dziećmi, któremu rodzic dał drogą zabawkę i teraz obserwuje, co dziecko z nią robi. I wcale nie pomagają tutaj przepisy RODO czy inne skomplikowane akty prawne.

Trochę odbiegam od tematu, jednak chciałem wykazać skalę zjawiska. Jest ona ogromna i dzieje się w zasadzie automatycznie, bez naszego udziału. Twojej fantazji pozostawiam to, jak kiedyś te dane ktoś może wykorzystać przeciwko niektórym grupom społecznym czy jednostkom. I właśnie dlatego uważam, że takie zapisy oraz takie działania powinny być po prostu nielegalne.

Czy da się zrezygnować z udzielonych zgód?

Jeśli uważasz, że jednak zmieniłeś zdanie co do wyrażonych zgód, możesz skontaktować się z operatorem i te zgody wypowiedzieć. To oczywiście skutkować będzie wyższym o 5 złotych miesięcznie rachunkiem telefonicznym u wszystkich poza Plusem.

Być może rezultatem tego działania będzie to, że reklamy, które widzisz w Internecie, będą gorzej dopasowane. Dla mnie nie jest to żaden problem – osobiście ich nie lubię i blokuję gdzie się da 🙂

Co jeszcze możesz zrobić?

Przede wszystkim – gdy nadejdzie odpowiedni czas, możesz zmienić operatora. W przypadku ofert na kartę nie musisz wyrażać żadnych zgód, by zacząć korzystać z numeru. Oczywiście trzeba numer zarejestrować i już samo to sprawia, że Twoje dane będą przetwarzane. Niemniej jednak będzie się to odbywać w zdecydowanie mniejszym zakresie.

Możesz również pomyśleć nad skorzystaniem z oferty innych, alternatywnych operatorów, którzy z zasady nie oferują już żadnych dodatkowych zniżek za faktury elektroniczne czy zgody marketingowe. Uważnie przeczytaj jednak umowę, by być pewnym, na co wyrażasz zgodę.

Kilka prostych trików chroniących Twoją prywatność

Jeśli zainteresował Cię ten temat i chciałbyś zrobić więcej w celu ochrony Twoich danych, polecam Ci kilka prostych sposobów, których sam czasem używam. Jak się sprawdzają? Cóż, widzę różnicę, gdy je stosuję i wtedy, kiedy pozostawiam sprawy bez interwencji.

1. Ściągnij na telefon aplikację Blokada

To taki sprytny program, którego nie znajdziesz w sklepie Google Play, a który blokuje wysyłanie informacji o Twoich działaniach do firm, które je zbierają. Gwarantuję, że będziesz zdziwiony, jak wiele elementów w krótkim czasie jest blokowanych (apka posiada licznik zablokowanych elementów).

Wada? Niektóre linki nie będą działać. Również te zawarte na tym blogu, jeśli będą linkami afiliacyjnymi, mogą nie funkcjonować. Cóż, program można włączać i wyłączać w dowolnym momencie, a także dodawać adresy do białej listy, więc dla chcącego jest to problem do ominięcia.

Aplikację możesz pobrać stąd.

2. Zresetuj swoje reklamowe ID w Google

Jeśli to zrobisz, dostaniesz nowe ID i dane będą zbierane od nowa. Razem z włączeniem Blokady da Ci to poczucie, że lepiej kontrolujesz to, dokąd idą twoje dane.

Możesz też zrezygnować z personalizacji reklam (co nie znaczy, że żadne nie będą wyświetlane).

3. Przejrzyj zgody, jakie udzieliłeś Google, Facebookowi i innym serwisom

Możesz też usunąć informacje już zgromadzone.

4. Bądź świadom, że jak coś jest “za darmo”, to często jest to w zamian za Twoje dane

Różne aplikacje z których korzystasz zbierają różne dane. Sprawę na telefonie choćby częściowo załatwia Blokada, ale w zwykłym życiu jest wiele “promocji”, w których w zamian za podanie swoich danych adresowych otrzymujesz mały podarunek. Jeśli zależy Ci, by ograniczyć handel Twoimi danymi, miej to na uwadze.

5. Edukuj się w temacie

Tu polecę blog Niebiezpiecznik, który jest świetnym źródłem informacji na temat prywatności w sieci.

Co o tym sądzisz?

Co myślisz o tym, co przeczytałeś? Czy zamierzasz zrezygnować ze zgód marketingowych, czy jednak nie masz z nimi problemu? Napisz komentarz! Znasz kogoś, kogo artykuł może zainteresować? Proszę, wyślij mu go używając poniższych przycisków.